Chantal Heusschen

Terwijl het Nederlands voetbalelftal z’n best doet de eerst puntjes op het WK binnen te slepen (wat inmiddels ook is gebeurd; ze hebben met 2-0 van Denemarken gewonnen ;-) ), heb ik me even achter de pc genesteld om jullie eindelijk weer eens een beetje bij te praten over mijn fotografische avonturen. En dan meer specifiek over mijn studio- en portretwederwaardigheden. Een tak van sport waar ik tot voor kort nog weinig ervaring mee had, maar wat ik toch wel heel leuk blijk te vinden.

Tijdens de meest recente les van de Fotovakschool (alweer bijna twee weken geleden) zijn we ’s middags lekker aan de gang gegaan in de studio en hebben we de principes van high-key en low-key leren toepassen. Daar heb ik onder andere deze high-key foto van klasgenootje Kristel gemaakt.

Maar voor we daarmee aan de gang gingen, hebben we ’s ochtends eerst de fenomenen portret- en auteursrechten besproken. Een wazig geheeltje, als je het mij vraagt. De ene keer mag dit wel, de andere keer dat weer niet. Zo zijn er voor redactioneel (en artistiek) werk heel wat meer vrijheden dan voor commercieel werk. Onder het motto van ‘vrije nieuwsgaring’ kun je op de openbare weg (en in openbare ruimtes) redelijk ongestraft mensen fotograferen. Mits die foto’s vervolgens niet op een vervelende manier gelinkt worden, waarbij dat ‘vervelende’ natuurlijk een heel subjectief begrip is. Bij portretfoto’s voor commerciële doeleinden is altijd een ‘model release contract’ vereist. Daarbij doet het model afstand van zijn of haar portretrecht (al dan niet tegen betaling).

Wat auteursrechten betreft is het belangrijk dat je heel goed met je opdrachtgever afspreekt op welke manier en hoe vaak een foto gebruikt mag worden. En vergeet dat ook niet duidelijk en helder op papier te zetten!! Wat mij verder vooral bij is gebleven, en m’n broek deed afzakken, was dat als een foto onder de noemer ‘kunst’ valt (en wie bepaalt dat??), een heleboel, zoniet alle, regels lijken te vervallen. Een uitsnede van een billboard fotograferen en dat als kunst verkopen (tegen een bedrag dat de 6 nullen ruim overschrijdt) is schijnbaar gewoon geoorloofd. En als fotograaf van het origineel kun je daar niks tegen in brengen. Die stond erbij en keek ernaar. Ik werd serieus boos toen ik dat hoorde. Buiten het feit dat je voor mijn gevoel op die manier het auteursrecht met gigantische voeten treedt, heeft zoiets toch niks met kunst te maken?? In de volksmond wordt dat volgens mij gewoon ‘stelen’, of in het beste geval ‘pronken met andermans veren’ genoemd.

Voor meer informatie over auteursrechten, kun je terecht bij Burafo (www.burafo.nl). Verder heeft Focus Publishing een boek uitgegeven over de diverse rechten die bij fotografie komen kijken: Buiten Beeld (ISBN-13: 9789072216885).

Naast het bovenstaande onderwerp, hebben we tijdens de les (want daar hadden we het over ;-) ) de foto’s van de les ervoor bekeken. Ook hebben we de concepten voor het aankomende assessment besproken. Ik had in dat kader in eerste instantie twee ideeën. Het eerste ging over groep-8 meiden, die zich op de grens van meisje naar puber begeven. Enerzijds willen ze het liefst vandaag al ‘volwassen’ zijn, wordt hun taalgebruik anders en gaan ze zich steeds meer interesseren voor uiterlijkheden en dergelijke. Anderzijds kunnen ze zich toch nog steeds heel erg kind voelen (en zich ook als zodanig gedragen ;-) ) en kunnen ze de verleiding van een speeltuin ook nog altijd niet weerstaan. In dat kader ben ik met mijn dochter en twee van haar beste vriendinnen naar een speeltuin in de buurt geweest en heb ze daar gefotografeerd terwijl ze heerlijk los gingen op de schommel, draaimolentje en rekstok. Het zijn leuke foto’s geworden, maar achteraf achtte ik ze niet helemaal geschikt voor mijn opdracht.

Dan maar naar idee nummer twee, waarbij ik 3 45+ mannen op een jeugdige en vlotte manier in beeld wilde brengen. Maar toen ik daar tijdens de les van docent Bjorn Staps de nodige kritische vragen over kreeg, ben ik nog eens diep gaan nadenken, want mijn oorspronkelijke idee voelde bij nader inzien toch behoorlijk magertjes. Na een nachtje slapen heb ik besloten er een wat andere draai aan te geven. Nog steeds met die 3 mannen (die had ik tenslotte al geregeld ;-) ), maar nu meer richting de mode. En dan geen modefoto’s voor een advertentie om die specifieke broek of dat ene shirt ofzo aan te prijzen, maar meer om de uitstraling en stijl van een merk (of in dit geval een winkel; ik heb een herenkledingwinkel als de ‘WE’ als uitgangspunt genomen) weer te geven. De foto’s zouden geschikt moeten zijn om als grote posters in de etalage van zo’n ‘casual-herenkledingwinkel’ te hangen. Ik heb daarom aan de heren (Bert, Frans en Ilya) gevraagd om vlotte, vrijetijdskleding aan te trekken en zo we zijn vorige week zaterdag, de felle zon en hitte trotserend, het naastgelegen bedrijventerrein opgegaan om daar foto’s te gaan maken. Foto’s (zwart/wit) waarbij ik de heren in een interessante compositie tussen en voor harde materialen (steen, beton, metaal en glas) heb gepositioneerd. Twee gezellige uurtjes en zo’n 250 foto’s later waren we klaar en had ik de buit binnen. En toen volgde het moeilijkste werk: selecteren. Want uiteindelijk moet er een serie van 3 foto’s (van elk model dus eentje) overblijven die aan mijn doel voldoet. Pfoe…

De afdrukken van mijn ‘short-list’ heb ik inmiddels binnen en morgen ga ik de eindpuzzel in elkaar zetten. Dan hoop ik het licht te zien en m’n uiteindelijke keuze te kunnen maken (al neem ik voor de zekerheid m’n andere afdrukjes ook maar gewoon mee naar school). Woensdag moet het spul ingeleverd worden en hoor ik of de resultaten voldoende zijn voor m’n studiepunten. Tijdens de vorige assessments leek dat nauwelijks een probleem te zijn, maar met een nieuwe docent is het altijd weer even afwachten hoe die het gaat beoordelen. We zullen het zien…